PMT en verrassingen in het sober house

Dit verhaal is het vervolg op het vorige verhaal. Ik wil jullie graag wat meer vertellen over het project in het sober house. We vallen van de ene verbazing in de andere. Bijna elke dag komt er wel iets anders aan het licht wat in het sober house speelt en waar we ons erg over verbazen. Het kan zijn dat er in mijn beschrijving wat therapietermen naar voren komen, maar ik zal ze proberen te mijden.

In de eerste week hebben we vooral gekeken hoe het er hier aan toe gaat en hoe de leider van het sober house het aanpakt. We voelden toen al wel aan dat er mooie dingen in het therapieprogramma zitten, maar ook wel bizarre dingen, hoewel we daar toen nog niet veel inzicht in hadden. We hadden al wel snel door dat de cliënten het moeilijk vonden om bewust te zijn van wat ze in hun lichaam ervoeren (lichaamssignalen en emoties). Aan het einde van de eerste week hebben we daar gelijk een aantal oefeningen in gegeven. Het was ze erg onbekend, maar het leek wel aan te slaan. Later kwamen we er meer achter dat de cliënten hier vaak ja en amen zeggen en weinig kritisch zijn.

In het sober house zitten mensen met een drugsverslaving of alcoholverslaving en soms nog aanvullende problematiek, zoals schizofrenie op (manisch-)depressiviteit. Tussen de groepstherapieen door spreken we cliënten apart en we hebben ook cliënten gesproken die we waarschijnlijk individueel gaan zien. In de afgelopen weken heb ik al de meest bizarre verhalen gehoord. Hieronder een paar op een rij:
- Een cliënt stelde zich voor als Frankie Marley, de zoon van Bob Marley. Elke keer als hij ons ziet, begint hij te zingen. Zo heb ik in het begin weleens 'I'm your angel' met hem gezongen. Hij vertelde ons dat hij 32 jaar is en 28 jaar drugs heeft gebruikt. Ik heb geen idee of het waar is, maar als ik hem zo zie dan kan ik me eigenlijk goed voorstellen dat drugs zijn hele ontwikkeling bepaald heeft.
- Een ander voorbeeld is een cliënt die in individuele therapie graag dingen over Holland, Poland en andere landen wilde leren. Toen we hem vroegen wat hij nog meer wilde leren, wilde hij graag dat we hem iets zouden leren over technical engineering. Hoe vaak we het ook zeiden, hij leek niet te zien dat wij voor een ander doel daar zijn.
- Een cliënt kreeg medicatie voor schizofrenie en sliep erg veel. Ineens werd in ons bijzijn besloten om de medicatie te stoppen. Er is hier een verpleegkundige die een specialisatie doet voor psychiatrisch verpleegkundige en de medicatie voor de cliënten voorschrijft. Lijkt wel nattevingerwerk.

Aan het begin van de tweede week werd ons verteld dat de leider van de therapieën al drie jaar clean is van drugs, maar inmiddels een seksverslaving heeft. Dit werd verteld door de verpleegkundige en hij vroeg er gelijk bij of we tussen de regels doordat niet hem ook gelijk therapie willen geven. We hebben geen idee of het werkelijk zo is en wie we moeten geloven. We kunnen alleen afgaan op de indruk die wij hebben van de leider en die lijkt wel redelijk machtsbelust, hoewel hij ook goede dingen doet. Vorige week zei hij ineens dat hem werk was aangeboden in een ander sober house, wat hij nu doet is vrijwilligerswerk. Hij gaat dus misschien weg. Nu wij er zijn, heeft hij zich sowieso al meer teruggetrokken en leiden wij de boel nu vooral, wel samen met een andere Tanzaniaan vrijwilliger die maatschappelijk werk studeert in Duitsland. Leuk en interessant om hem erbij te hebben.

Bovenstaande dingen waren al verrassend en schokkend, maar wat ik het meest schokkend vind is hoe ze het behandelprogramma van Narcotica Anonymous als een religie of doctrine zijn gaan zien. Vanaf het moment dat de cliënten binnenkomen, wordt ze verteld dat ze hun hele leven de ziekte van verslaving zullen hebben en dat hun enige hoop het NA-programma is. Dit programma bestaat uit 12 stappen en ze geloven werkelijk als ze er daarvan een niet doorloopt, je gedoemd bent terug te vallen. Ze noemden letterlijk dat je je als verslaafde op glad ijs begeeft. Het hele programma is gebaseerd op angst en alle eigen kracht wordt ondermijnd. Toen ik nuances probeerde te maken, waren ze behoorlijk fel in dat je wel in het programma moet geloven, alsof ik aan hun stoelpoten zat te zagen. Ik vond het erg triest om te merken, temeer omdat ik denk dat ze zoveel baat kunnen hebben bij ontdekken wat hun vaardigheden zijn en hun kracht is. Nu misschien maar kijken hoe we in het NA-programma oefeningen kunnen verwerken. Ik denk dat bovenstaande benadering wel passend is in deze cultuur. Al op school wordt ze verteld wat ze moeten leren, zonder daar vraagtekens bij te zetten of eigen input te geven.

Vorige week hebben we op woensdag al de opzet gemaakt van een therapieprogramma met allerlei thema's, nu kijken hoe werkt daar verder mee kunnen gaan. We hebben al wel verschillende vormen van bewegen geïntroduceerd waar ze baat bij lijken te hebben, zoals wandelen en voetbal in een bepaalde structuur.

Beide verhalen samen zijn een erg lang verhaal geworden. En dat terwijl ik nog veel niet verteld heb. Ik besef me ook dat ik niet alles meer kan vertellen, ik merk dat ik dat wel erg jammer vind. In ieder geval zal het volgende verhaal hopelijk wat sneller zijn. Ik ben benieuwd hoe de komende tijd verder gaat. En ik ben ook benieuwd naar jullie kerst en nieuwjaarsbelevingen.

Alvast een spetterend nieuwjaar en een liefdevol 2013 gewenst.